faşizm

[sefakan]

faşizm





Faşizm bir ideoloji olarak 20. yüzyılda ortaya
çıkmıştır. Fakat kavramsal olrak Roma
imparatorluğuna kadar uzanan bir geçmişi vardır. Faşist sözcüğü bir baltanın çevresine
bağlanmış bir demet sopa anlamına gelen Latince fascissözcüğünden
türetilmiştir.



Faşizmin Temel
Özellikleri



Faşizm üzerine yapılan değerlendirmelerde yaygın
olarak, faşizmin bir siyasal ideoloji
olmasından ziyade, siyasal bir eylem, hareket olduğundan sıkça bahsedilir. İtalyan faşist lider Mussolini bile yaptığı
konuşmada faşizmi açıklayacak temel değerlerin laf değil eylem olduğunu
vurgulamıştır.



Mutlak
Devlet



Faşizm demek devlet demektir. Mussolini 1932 yılında yazmış olduğu bir
makalesinde devlete bakışını şu şekilde izah etmiştir: “ Devlete karşı hiç bir şey olmaz. Devletin dışında hiçbir şey olmaz. Her şey devlet içindedir.” Faşizmin devlet
kuramı ilk olarak bireyciliğe, ikinci olarak liberalizme, üçüncü olarak ise
sınıf mücadelesini körükleyen sosyalizme karşı geliştirilmiş düşüncelerin bir
sentezidir. Bireye dayanmayan ve temeli
sosyal kuruluşlar olan bir devlet anlayışı hâkimdir. Toplumun kendiliğinden ortaya çıkan organik
bir yapı olduğuna inanan faşistler, toplum sözleşmesi geleneğini
reddederler. Toplum, bireyin amacını gerçekleştirmek için
kurulmamış, tam aksine birey toplumun
üstün amaçlarına hizmet etmek için yaratılmıştır. Toplum devletin içeriği, devlette toplumun
dış görünüşüdür. Birey tek başına toplum
içerisinde bir anlam ifade etmez, sosyal kuruluşlara katıldığı ölçüde anlam
taşır. Yani birey devlete hizmet eden
bir araçtır. Bireyin liberalizmdeki
hakları, faşizmde yükümlülüklere dönüşür.
Bu bağlamda faşist devlette özgürlükten bahsedilemez. Faşist devlet
egemen ve otoriter bir devlettir.



Milliyetçilik




Milliyetçilik Mussolini’nin savunduğu esaslardan
birsidir. Faşist parti programında
milliyetçilikten şu şekilde bahsedilir; “ devlet milletin hukuki
temsilcisidir. Millet soyut yaşayan
fertlerin toplamından ibaret değildir. Nitekim partilerin amaçlarına ulaşmaları
için kullanılan bir araç ta değildir.
Millet ırkın maddi ve manevi değerlerinin yüksek bileşimidir.” Milliyetçilik, faşizmde sistemin ayakta
kalmasını sağlayan etkenlerden birisidir.
Aşırı milliyetçilik Almanya’da ırkçılığa dönüşmüştür.




Dayanışmacılık
(Korporatizm)




Bir
meslekte çalışan bütün kişileri içine alan bir kuruluştur yani mesleki bir
örgüttür. Amaç kapitalist sistemdeki işveren ve işçi sınıfı arasındaki
mücadeleye bir çözüm bulmaktır.
Ekonominin temel yapısını korporasyonlar teşkil eder. Bu yapı ile aynı meslektekilerin tek bir amaç
için tek vücut olmaları sağlanır.
Korporasyonların almış olduğu kararlar yasa gücündedir. Ekonomik ve sosyal alanda devletin yerine
getireceği görevleri üstlenmişlerdir. Faşist sendikalizmin ve korporasyonizmin
amacı düzenli ve dengeli bir ekonomi kurmak ve üretimi artırmaktır. Nihai amaç bireyin değil ulusun refahını
sağlamaktır.



Elitizm
(Seçkinlerin Yönetimi)



Faşizm, Pareto ve Mosca gibi düşünürlerin görüşlerinden
etkilenmiştir. Devletin daima bir
azınlık tarafından yönetilmesi gerektiği savunulmuştur.



Anti -
Demokratizm




Faşizm, Fransız ihtilalinin bütün ilkelerine kökten
karşıdır. Bu ihtilal ile doğan
bireycilik, liberalizm ve demokrasi gibi ilkeler faşist ideolojisi içinde hiçbir
anlam içermez.



Anti -
Sosyalizm




Faşizm kendisini bir siyasal hareket olarak daima
sosyalistlerin ve komünistlerin karşısında bir hareket olarak
tanımlamıştır. Faşizm sosyalizmin aksine
özel mülkiyeti ve özel teşebbüsü savunur.